HOLDİNGLEŞEN DÜNYA - Suavi Kemal Yazgıç

HOLDİNGLEŞEN DÜNYA - Suavi Kemal Yazgıç

aslında çok basit..: CV

aslında çok basit..: CV

Uğultu için Dipnot

Allen Ginsberg

Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal!

Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal! Kutsal!

Kutsal dünya! Kutsal ruh! Kutsal ten!

Kutsal burun! Dil, sik, el ve kutsal kıç deliği!

Her şey kutsal! Herkes kutsal! Her yer

kutsal! Her gün ahrette! Sokaktaki adam

bir melek! Kıç yüce melek kadar kutsal! deli

adam senin kadar kutsal ruhum kutsal!

Kutsal daktilo, kutsal şiir, ses

kutsal, dinleyiciler kutsal, kutsal coşku!

Kutsal Peter, kutsal Allen, kutsal Süleyman, kutsal Lucien

kutsal Kerouac, kutsal Huncke, kutsal Burroughs

kutsal Cassady, bozulmuş meçhul ve dertli kutsal dilenciler

iğrenç kutsal insan melekleri!

Deliler evindeki kutsal annem! Kansaslı

büyükbabaların kutsal çükleri!

İnleyen kutsal saksafon! Kutsal popun vahyi!

Kutsal cazbantlar, esrar, yenilikçiler, barış

uyuşturucu ve davullar!

Gökdelenlerin ve kaldırımların kutsal yalnızlığı!

Milyonlarla dolup taşan kutsal kafeteryalar! Caddelerin

altında akan kutsal gözyaşı nehirleri!

Kimsesiz kutsal Vishnu! Orta sınıfın kutsal büyük lambası!

İsyanın çılgın kutsal çobanları!

Los Angeles'ın çukurunu kazan Log Angeles'tır.

Kutsal New York, San Francisco, kutsal Peoria

ve Seattle, kutsal Paris, Tangiers, Moskova,

kutsal İstanbul!

Sonsuzlukta kutsal zaman, zamanda kutsal sonsuzluk

uzaydaki kutsal saatler, kutsal dördüncü boyut, kutsal

beşinci enternasyonal, Moloch'taki kutsal melek!

Kutsal deniz, kutsal çöl, kutsal demiryolu, kutsal

lokomotif, kutsal vizyonlar, kutsal halüsinasyonlar

kutsal mucizeler, kutsal göz küresi

kutsal uçurum!

Kutsal bağışlayıcılık! merhamet! sadaka! iman! Kutsal! Bizim!

vücutlar! acı! alicenaplık!

Doğaüstü, ekstra görkemli zeki

ruhun kutsal şefkati!

Türkçesi: Mustafa Burak Sezer

Karayazı 13. Sayı, Kasım-Aralık 2010

Footnote to Howl

Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy!

Holy! Holy! Holy! Holy! Holy! Holy!

The world is holy! The soul is holy! The skin is holy!

The nose is holy! The tongue and cock and hand

and asshole holy!

Everything is holy! everybody's holy! everywhere is

holy! everyday is in eternity! Everyman's an

angel!

The bum's as holy as the seraphim! the madman is

holy as you my soul are holy!

The typewriter is holy the poem is holy the voice is

holy the hearers are holy the ecstasy is holy!

Holy Peter holy Allen holy Solomon holy Lucien holy

Kerouac holy Huncke holy Burroughs holy Cas-

sady holy the unknown buggered and suffering

beggars holy the hideous human angels!

Holy my mother in the insane asylum! Holy the cocks

of the grandfathers of Kansas!

Holy the groaning saxophone! Holy the bop

apocalypse! Holy the jazzbands marijuana

hipsters peace & junk & drums!

Holy the solitudes of skyscrapers and pavements! Holy

the cafeterias filled with the millions! Holy the

mysterious rivers of tears under the streets!

Holy the lone juggernaut! Holy the vast lamb of the

middle class! Holy the crazy shepherds of rebell-

ion! Who digs Los Angeles IS Los Angeles!

Holy New York Holy San Francisco Holy Peoria &

Seattle Holy Paris Holy Tangiers Holy Moscow

Holy Istanbul!

Holy time in eternity holy eternity in time holy the

clocks in space holy the fourth dimension holy

the fifth International holy the Angel in Moloch!

Holy the sea holy the desert holy the railroad holy the

locomotive holy the visions holy the hallucina-

tions holy the miracles holy the eyeball holy the

abyss!

Holy forgiveness! mercy! charity! faith! Holy! Ours!

bodies! suffering! magnanimity!

Holy the supernatural extra brilliant intelligent

kindness of the soul!

Allen Ginsberg

Tünemek için Ev, Kay Ryan

Kay Ryan

Piliçler
kuşatıyor ve
günü ortadan
kaldırıyor. Güneş
parlak, ama
piliçler
yolda. Evet,
gökyüzü
piliçlerle kaplı,
piliçlerle sıkışık.
Dönüyorlar ve
sonra yine
dönüyorlar.
Bunlar piliçler
birini aynı anda
salıyorsun
ve küçük-
çeşitli türleri.
Şimdi
tünemek için eve
geliyorlar— hepsi
aynı cins
aynı hızda.

Çeviri: Mustafa Burak Sezer
Kasım / 2008 / İslamabad


Yedi Iklim, Sayı: 231 Haziran 2009


...........................................


Home to Roost

By Kay Ryan


The chickens
are circling and
blotting out the
day. The sun is
bright, but the
chickens are in
the way. Yes,
the sky is dark
with chickens,
dense with them.
They turn and
then they turn
again. These
are the chickens
you let loose
one at a time
and small-
various breeds.
Now they have
come home
to roost — all
the same kind
at the same speed.

Muzip, Aykırı bir Şair: Kay Ryan

Mustafa Burak Sezer

Kay Ryan kozmosla kısa bir görüşme yapana kadar şair olabileceğini tahmin etmiyordu. 1976'da West Cost'dan Doğu'ya doğru süren, uzun bir bisiklet yolculuğuna çıkmıştı. Kolerado'nın kayalık dağları arasında bisikletini sürerken, aklına, "Bir yazar olabilir miyim?" sorusu geldi. Kozmos soruyla karışık bir cevap verdi: "Bir yazar olmak istiyor musun?"

Kay, evet dedi, bunu her şeyden daha çok istiyordu. Bir kaç yıl sonra, Kay ve arkadaşları kendi imkanlarıyla ilk kitabını yayınladı: "Dragon Acts to Dragon Ends." (Ejderha Tarihinden Ejderha Sonlarına)

Kay Ryan genellikle kısa mısralı, kısa şiirler yazan bir şair. Şiirleri sayfa üzerinde basit duruyormuş ve kolayca okunuyormuş imajı veriyor ama temasal olarak oldukça kompleksler. Bir kerede birden fazla şeyi sunan bir şiiri var Ryan'ın: kederli, gülünç, rahatsız eden ya da gizemli, korkutan ama umutlu bir şiir. Ryan kelimelere maskaralık yaptırmayı, onlarla oynamayı seven bir şair. Kafiyeyi, umulmayan yerlerde kullanmaktan hoşlandığını söylüyor.

Kay Ryan, "şiirin, dil ile yapılan iletişimin, en mahrem, en özel biçimi" olduğunu söylüyor. Kaç tane veya ne kadar az okuyucusu olursa olsun, değerini asla yitirmeyeceğine inanıyor. Ryan'ın şiir yazmak isteyenlere tavsiyesi: "Çok okuyun. Şiir olması şart değil. Bilim, felsefe, gazete, cinayet romanları ve tüm diğer türleri okuyun. Dile aşık olmak güzel bir şey."

Ryan bir çok ödül kazanmış bir şair. Sık sık Amerikan şairi Emily Dickinson'la karşılaştırılıyor ama Ryan bundan hoşlanmıyor. Favori şairleri arasında, Amerikalı William Carlos Williams, Robert Frost, Polonyalı şair Wislawa Szymborska ve Portekizli şair Fernando Pessoa bulunuyor.

Kay Ryan 1945'de doğmuş Amerikalı bir şair ve eğitimci. Ryan altıncı şiir kitabı, The Niagara River'ı (Niagara Nehri) 2005'te yayınladı. İlk kitabı `Dragon Acts to Dragon Ends`, daha önce de belirttiğimiz gibi arkadaşlarının da katkısıyla tamamen kendi imkanlarıyla 1983'te yayımlandı. İkinci kitabı, Strangely Marked Metal (Tuhaf Mimli Maden) (1985) için bir yayıncı bulan Ryan'ın çalışması, bazı şiirleri antolojilere girene ve ulusal dergilerde eleştirilene kadar, neredeyse 1990'ların ortasına kadar farkedilmedi. 2004, Ruth Lilly Şiir Ödülünü kazandıktan sonra tanınmaya başladı. Temmuz 2008'de, Charles Simic'in halefi olarak, Kongre Kütüphanesi (Library of Congress) tarafından Amerika'nın Büyük Şairi (Poet Laureate) seçildi.

Kırık bir şair olarak Ryan

Emily Dickinson ve Marianne Moore gibi Ryan, zekanın ve dilin orjinalitesinden hoşlanır, en umulmadık yerlerde şiirle dalgasını geçer. “Klişelerin rehabilatasyonu”nu şairin bir misyonu olarak görür. Kurnazca karakterize edilmiş, şaşırtıcı uyaklar ve çabuk ritimlerle Ryan’ın yoğun şiirleri muzip bir nüktedanlık ve sıradışı bir bilgelikle doludur.

Ryan’ı 2003 modern Amerikan şiiri antoloji kitabına ekleyen J. D. McClatchy, şair hakkında, “Ryan’ın şiirlerinin, Erik Satie minyatürleri veya Joseph Cornell'in kutuları gibi yoğun, neşeli ve tuhaf ilişkileri vardır. Bugünün edebi kültüründe Ryan bir anomalidir(aykırılık): Dickinson gibi şiddetli ve eliptik (eksiltili) ve Frost gibi kaygısız ve eseflidir. Şiire yaşanmış bir hayatla başlayan ama hâlâ keder ve tereddütle körelmiş ve bu hâli yaşam hakkındaki fikirlerine kılavuz kılmış şairler vardır. Bir de şiire fikirlerle başlamış, hayatı teorilerine doğru çeken şairler vardır. Marianne Moore ve May Swenson bu ikinci türe giren sanatçılardandı, Kay Ryan da öyle” der.

Bir şair olan ve Sanat için Ulusal Bağış (National Endowment for the Arts) kurumunun başkanlığını yürüten Dana Gioia, Ryan’ın ilk destekçilerinden biriydi; Gioia şairi, düşünceli, şaşkın, müşfik ve son derece septik aykırı bir tip olarak tanımlıyor. Gioia, “Ryan kıvırabilirse kesinlikle dünyanın bir parçası olabilir. Bunun için gerekli koşullara sahip olan bir şair. Bu onu bazı yönlerden Dickinson’a benzetiyor” diyor. Ryan’ın şiirleri genellikle, oldukça kısadır. Dana Gioia, Ryan üzerine yazdığı ilk denemelerinden birinde, şairin şiirinin yönüsü hakkında konuşmuştu: “Ryan, bize şiirin akıl çelen gücünü hatırlatıyor, okuyucunun zihnini, hayal gücü ve hislerini nasıl meydana çıkarıp, ödüllendirdiğini gösteriyor. Ryan’ın muhteşem bir şekilde kısaltılmış şiiri, kısa şiirin ortaya çıkan yeni ustaları Timothy Murphy, H. L. Hix ve emektar ustalar Ted Kooser ve Dick Davis gibi şairlerle yan yana gelerek, vecizliğin (concision veya icaz sanatı) ve yoğunluğun dönüşünün sinyalini veriyor."

Bir çok eleştirmen, Ryan ve Marianne Moore şiirinin arasındaki benzerliğe dikkat çeker. Charlotte Muse bu babta, Ryan’ın “Mirage Oases” ve Moore’ın “By Disposition of Angels” adlı şiirlerinin karşılaştırmalı olarak okunmasını önerir. Moore ile olan akrabalık hakkındaki diğer görüşlere bir ilave olarak, May Swenson, Stevie Smith, Wendy Cope ve Army Clampitt gibi eleştirmenler de Ryan’la olan benzerliklerini tartışmıştır. Nitekim Katha Pollitt, Ryan’ın dördüncü kitabı Elephant Rocks’ın (1997), William Blake tarafından tekrar yazılmış bir Stevie Smith olduğunu, ama Say Uncle’da (2000) Ryan’ın George Herbert’in ve İngiliz komedi şairi Wendy Cope’un şairane bir dölü olarak ortaya çıktığını yazdı. Başka bir eleştirmen ‘Say Uncle’ hakkında, “Ryan’ın tesadüfi edası ve geleneksel bilgeliğe kafa sallaması, A. R. Ammons veya ona uzaktan bağlı olan Emily Dickonson hayranlarına Ryan’ı sevdirebilir. Ama şiirinin dar yapısı, sıra dışı uyakları ve etiksel hükümleri, Ryan’ı daha çok Marianne Moore ve ondan sonra gelen Amy Clampitt’in geleneğine yerleştiriyor” diye belirtiyor.

Ryan’ın nüktedanlığı, hazır cevaplılığı ve kurnazlığı şiirini eleştirenler tarafından sık sık belirtilir, fakat Jack Foley şairin köklü vakarı üzerinde durur. Foley, Say Uncle üzerine yazarken, “Bu görkemli, sınırlı kitapta, karanlıktan daha fazla, kısa bir “ışık” var. Kay Ryan, ciddi şeyler yazan ciddi bir şair ve ciddi bir gezegende yaşıyor. Ryan kesinlikle komik olabilir ama bu nadiren şairin canını yakar” diyor.

Amerika’ın 16. Poet Laureate’i

Dr. James H. Billington, Ryan şiirini, “bu kalitede bir sadelik şiire son derece yakışıyor. Ryan, küçük imajlar kullanarak, çok sıradan bir şeyi veya sıradan bir duyguyu daha incelikli ve derinden görmenizi sağlıyor” diye yorumluyor.

Ryan, California Üniversitesi’nde öğrenciyken, şiir klubü başvurusunu geri çevirmişti; Ryan, o zamanları, ‘belki de çok yalnızdım’, diye hatırlıyor. Şimdi ise civardaki en seçkin şiir klüplerinden birine kabul edilmiş durumda: Amerika’nın 16. büyük şairi.

30 Kasım 2008 / İslamabad

Kaynaklar:

1- Barbara Klein: Kay Ryan,

2- Kay Ryan (1945- ). Poetry Foundation (2008),

3- McClatchy, J. D. (2003). "Kay Ryan", The Vintage Book of Contemporary American Poetry: Second Edition. Vintage Books, 530.

4- Gioia, Dana (Winter 1998-99). "Review: Discovering Kay Ryan". The Dark Horse (no. 7), http://www.danagioia.net/essays/eryan.htm

5- Pollitt, Katha (November 8, 2000). "Shaking New Meanings Out of Worn Phrases". Slate.com.

6- PW staff writers (24 July 2000). "Review: Say Uncle, Ryan, Kay (Author)". Publishers' Weekly.

7- Foley, Jack. "Kay Ryan, Say Uncle". The Alsop Review.

8- Kay Ryan, Outsider With Sly Style, Named Poet Laureate by Patricia Cohen.

Biyografik bilgi için bknz: http://mustafaburaksezer.blogspot.com/2008/07/amerikann-yeni-byk-airi-kay-ryan.html

popülist kültür: Popülist Tavır Nedir?

popülist kültür: Popülist Tavır Nedir?: "<..."

küçük büyük lirik türk şiiri

mustafa burak sezer

hep lirik lirik lirik insanlar ne kadar

çok lirik allahım

çok kırıldım allahım

falsolarımız o biçim

seni seviyorum ulan jessica

demedik kötü olduk.

alacağın olsun türk şiiri

bakkallar eskiden veresiye verirdi

vericez diye alırdık

artık mangırı görmeden kimseler vermiyor

artık mangırı gören cennetlik

artık monuci belluci bir hayal

artık sen global krizden topu diktin

yüce toplar bile krize karşı koyamadı

onlar da donları indirdiler.

ne diyorsam liriklikten azizlikten işsizlikten başıma geldi

imgenin azizliği höttürü höttürü neler biliyorsanız

size hayat hikayemi anlatmıycam size

hikaye mikaye yok.

gidin sütünüzü için. gidin diskoya

manyak manyak tepinin. sikimde değil.

üstelik bir jetsikim bile yok

bütün şehir çıldırdı.

2008